DAEŞ merkezinde gündeme gelen suçlar

Türkiye’de DAEŞ davaları bağlamında, Türk ceza hukuku açısından çeşitli suç tipleri gündeme gelebilmektedir. Örnek olarak;

  • Silahlı terör örgütü yöneticiliği/üyeliği (TCK md 314/1-2)
  • Silahlı terör örgütü propagandası (TMK md 7)
  • Silahlı terör örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme (TCK md 314/3, TCK md 220/6)
  • Örgüt hiyerarşik yapısına dâhil olmamakla birlikte, örgüte bilerek ve isteyerek yardım etme (TCK md 314/3, TCK md 220/7)
  • Terör örgütü faaliyeti çerçevesinde tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirmesi (TCK md 174/2)
  • Terör örgütüne silah sağlama (TCK md 315)
  • Kanuna aykırı olarak muhbirlerin yahut terörle mücadelede görev almış kamu görevlilerinin hüviyetlerini açıklama/yayınlama (TMK md 6/1 ve md 6/3)
  • Örgütün cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösteren veya öven ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik eden bildiri veya açıklamaları basma ve yayınlama (TMK md 6/2)
  • Terörizmin finasmanı/ fon sağlama,toplama (6415 md 4)
  • Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma (TCK md 302)
  • Anayasayı ihlal (TCK md 309)
  • İnsanlığa karşı suçlar (TCK md 77)
  • Suç için anlaşma (TCK md 316)
  • Temel millî yararlara karşı hareket (TCK md 305)
  • Askerî yasak bölgelere girme suçu (TCK md 332)
  • 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Kanun (md 11-14 etc.)
  • Terör örgütü faaliyeti kapsamında devlet ormanlarını yakmak(6831 md 110/5)

Yukarıdaki suçlar çeşitlendirilebilir. Bunun yanında, DAEŞ terör örgütü mensubu dediğimizde, ceza hukuku açısından –tanım gereği- DAEŞ örgütünü kuran, yöneten, DAEŞ’e katılan veya DAEŞ adına diğerleriyle birlikte veya tek başına suç işleyen kişi anlaşılmaktadır(TCK md 6/-j). Yine DAEŞ’e mensup olmasa dahi örgüt adına suç işleyenler de terör suçlusu sayılmaktadır.(TMK md 2/2) Tüm örgüt mensubu sayılan hükümlüler, -çocuklar hariç- mükerrirlere özgü infaz rejimine göre aldıkları hapis cezalarını infaz eder. Yani DAEŞ yöneticisi, üyesi, propagandacısı bir hükümlü, terör suçları dışındaki diğer hükümlülerden çok daha ağır bir infaz rejimine tabi tutulmaktadır. Örneğin, 12/04/1991-18/07/2006 tarihleri arasında suç işlemiş bir terör hükümlüsü düşünelim. Eğer müebbet hapis cezasına mahkûm edilmişse 30 yılını, diğer hallerde hükümlülük süresinin ¾’ünü çekmiş olup da iyi halli hükümlü ise şartla salınabilir. Yine suç tarihi eğer 18/07/2006 tarihinden sonra ise hükümlü eğer ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası almışsa 36 yılını, müebbet hapis cezası almışsa 30 yılını, diğer süreli hapis cezalarında da cezalarının ¾’ünü infaz kurumunda çektikten sonra koşullu salıvermeden yararlanabilir. Yani terör suçlarından mahkûm olmak, katalog suçlardan olmayan adî suçlar ile kıyaslandığında muazzam derecede bir infaz ağırlığı gündeme getirmektedir.

Terör tanımını içeren amaçlar doğrultusunda suç işlemek üzere kurulmuş bir terör örgütü olan DAEŞ’in faaliyeti çerçevesinde işlendiği takdirde bazı suçlar da nisbî terör suçları kapsamına girebilmektedir. Bu bağlamda, mutlak veya nisbî bir terör suçunun gündeme gelmesi, -çocuklar hariç- TCK’daki cezaların ½ arttırılarak cezalandırılmaya sebep olmaktadır.(TMK md 5)

Çoğu Daeş dosyası TCK md 314/2 üzerinden gitmektedir. Örneğin Niğde Ulukışla, Suruç, Ankara Gar, Reina gibi DAEŞ’in terör saldırılarına dair ‘’büyük ve ağır’’ yargılamalar istisna tutulursa, üyelik ve propaganda suçlarına dair dosyaların birbirine oldukça benzediği de söylenebilir. Ancak saldırı hazırlığı dosyalarında izlenebildiği gibi, patlayıcı tedariki ve vahim silah bulundurma gibi faaliyetler kapsamında farklı suç tipleri de gündeme gelebilmektedir(TCK md 174). Yine, DAEŞ’e ait cebir, şiddet ve tehdit içeren yöntemleri meşru gösteren, öven, teşvik eden paylaşımlar da DAEŞ propagandası suçu kapsamında kovuşturulmaktadır. DAEŞ yöneticiliği/kuruculuğu, örgüte bilerek ve isteyerek yardım etme, saldırı veya hazırlığı içeren dosyalarda görüldüğü gibi anayasayı ihlal, devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma, tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirmesi gibi suçlardan da soruşturma ve kovuşturulmaların yapıldığı görülmektedir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir